Lotnictwo jest jedną z najprężniej rozwijających się gałęzi gospodarki na świecie. Dynamikę jego rozwoju obserwujemy w zakresie doskonalenia technologii, w tym stosowania nowych konstrukcji samolotów, rozwoju systemów zarządzania ruchem w przestrzeni powietrznej oraz coraz bardziej restrykcyjnych przepisów dot. bezpieczeństwa. Rozwój lotnictwa sprawia, że jego wpływ na środowisko drastycznie wzrasta. Relacje pomiędzy środowiskiem naturalnym a lotnictwem obejmują m.in. problemy z kolizjami statków powietrznych ze zwierzętami. Część kolizji związana jest z bezpośrednim zagrożeniem życia i zdrowia ludzi, a także kosztownymi uszkodzeniami bardzo drogich maszyn
W ostatnich dziesięcioleciach rozwoju lotnictwa cywilnego i wojskowego na całym świecie wzrasta lawinowo liczba kolizji statków powietrznych z ptakami.
Po pierwsze przyczyny tkwią w nieustannie zwiększającym się natężeniu ruchu powietrznego – liczba lotów na terenie USA wzrosła z 18 mln w 1980 r. do 28 mln. w roku 2008. Dodatkowo według przewidywań Federal Aviation Administration liczba lotów w 2025 r. tylko w ruchu cywilnym wzrośnie do 25 mln.
Kolejną przyczyną wypadków jest zauważalny gwałtowny wzrost populacji tych gatunków ptaków, które stanowią największe zagrożenie dla lotnictwa (np. gęsi, mewy).
Trzecią przyczyną powodującą wzrost kolizji w powietrzu jest postęp techniczny w konstrukcji samolotów – samoloty stają się coraz cichsze.
Jednak nawet w odniesieniu do bardzo głośnych samolotów wojskowych ptaki występując na lotniskach bardzo szybko przyzwyczajają się do wysokiego poziomu hałasu (zjawisko tzw. habituacji).
Zatem każde zdarzenie, w którym uczestniczy ptak i samolot musi zostać zgłoszone do odpowiednich instytucji. W Polsce funkcję tę sprawuje Urząd Lotnictwa Cywilnego.
Z powyższych analiz jasno wynika, że najwięcej incydentów ma miejsce od maja do października, co związane jest zarówno z pojawieniem się dużej liczby młodych ptaków, jak i wzrostem ruchu lotniczego w okresie wakacyjnym.
Nie można ignorować zjawisk jakimi są zderzenia ptak – samolot. Bowiem prawie zawsze dochodzi do dużych strat, zarówno po stronie ludzi jak i czynników materialnych. W lotnictwie cywilnym w Polsce, jedynie w ostatnich latach doszło do ok. 300 kolizji z ptakami rocznie.
Problem kolizji w powietrzu nie dotyczy tylko światowego lotnictwa cywilnego. Liczba kolizji samolotów wojskowych ma tendencję wzrostową, co także odnosi się do lotnictwa wojskowego w Polsce.
Problem kolizji w powietrzu dotyczy nie tylko światowego lotnictwa cywilnego, ale również wojskowego.
W latach 2011 – 2015 w lotnictwie Sił Zbrojnych RP odnotowano 200 kolizji z ptakami. Z czego większość dotyczy niegroźnych kolizji z małymi gatunkami ptaków. Tylko w 2016 roku łączna ilość kolizji samolotów z ptakami osiągnęła poziom 600 zdarzeń. Zatem pokazuje to dobitnie, jak ważne są działania ograniczające ryzyko kolizji z ptakami. Zarówno dla lotnictwa cywilnego jak i wojskowego.
Artykuły cytowane:
Zdjęcie nr 1: Daily Mail z dnia 30.09.2009
https://www.dailymail.co.uk/news/article-1217035/
Zdjęcie nr 2: Davide Crivelli, “Cosa succede nelle collisioni tra aerei e uccelli” z dnia 25.09.2017
http://www.nextquotidiano.it/bird-strike-aerei-uccelli-collisioni/